Sunday, April 10, 2011

NEH DINGA THIENGHO


NEH DINGA THIENGHO
(Kosher Food).

1. Tahsa le lhagao suh-buoh louna ding le chidang-namdangte toh kiheetkah theina dingin Judate adinga neh thieng le thienglou sa/ganhing sekhenna daan khat akisiem in ahi.

2.Sa hihenlang chungleeng vacha hijongle athi (aki tha) masanga aphe themkhat atlhah a heh chu thil jeh/bawl-thienglou ahi. Hiche hi Juda mi hiloute adingin jong aki jahnuom dieh puoi. Ajiehchu Noah chate dinga kipie thupieh sagi laha chu panga ahi tai. Hinsiet/Nusietna ahijieha ki jahda ah ahi.

3. Thisan mawng mawng neh thienglou ahi. Hiche khapna/khamna hi Torah sungah vel tamtah akiseijin ahi, chule ahilchetna jong aki pei: "Ajiehchu phe-le-vou adinga hinna le damna chu Thisana um ahi, chule na lhagaovu thawidamna dinga maichaam chunga ka pieh nahi tauve" (Leviticus 17:11). "Hinna lha chu phe toh na nehkhawm theilou ding ahi.

4. Sathjeng chtmga joug neh dinga thienglou lai aum kitin hichu "Chailev" aki tiin, ataha tah thao lhang chikhat ahi.Chujongle malpia um thagui jaat khat "Gid Hanasheh" kiti neh thieng-1ou khat aum kitne. Sathieng hijongle meh masanga ma kisei athienglou lai teni chu paidoh masat angaije.

5. Neh dinga thieng ahi tia Deutoronomy a kipie haw tailou adang sie vaang chu nehda jieng ding ahi. Deuteronomy 14:3-6 sunga kisei sa haw laha Bawng, Kelnguoi, Kelcha chule Sakhi tailou sa dang asei haw khu achi/ajat tamtah tah um ahiuvin, hawipen khu athienga chu hija ham ti hetchetna umlou ahile nehda mai aphai.

6. Leviticus 11 naa kisei vacha (lhaving nei) haw jong khu kichieh taha het theilou lawi atamin, hijieha chu "puchawn-pachawna kuona athienga kine ahi" tia kichehtaha ihet haw bou chu neh dingin aphai.

7. Sa hihenlang vacha hijongle Daan dungjuia kisuthieng manchah manga Daan dungjuia kithat tailou chu neh thienglou ahi.

8. Daan dungjuia kithat jong athi jou hung tiengle phatea asa chung khuol tuoha nuolna thei itobang um am tia khuolchil angai nalaije. Nuolna thei "Trefa" kiti jaat tamtah aumin, nuolna thei mun khat auma ahile neh dinga thienglou ahi jiengin ahi.

9. Sathieng/vathieng hijongle neh masanga chituia die-a aphe laha naat/beh thisan jousie suhthieng masat angaije, chi lhah masanga sa chu phatea sawp thieng sela aneemna dinga pung kehkhat bang twi laha die kit ding ahi. Chujou tieng sawp phat kit ding chule chi lhah ding, chi chu buong behseh lou, amal khou thim hile aphai. Kininglhing taha/itcha lou hiela chi lhah a mun kin thim, a thisan luonlhah theina ding muna pung khat tobang koiding ahi. Hichejou tiengle chun phatea chi chu sawp thienga huon thei ahi tai.

10. Gaw-min/Hai-min thaw ding sa vaang chi saw masat angai puoi; Gaw masang le gaw jou nunga phatea tuia isawp le apha theijin ahi.

11. Sa-thin chu adung-avaia at/sem neel masah a chujou tiengle huon masanga meia sah ding ahi.

12. Sa Lung jong athin banga chu adung avaia atneela chujou phaatle chi saw ding ahi.

13. Nga chu phulip le lha aneija ahile neh thieng ahi; chutiengle sa banga phuisapa tha angai puo'n chule chitwi’a suhthieng masat jong angai puoi.

14. A awia kithol gul le adang chule lung -le-khau le ganhing neu hawhi neh lou ding ahi. Anche-louhing le thei (theiga) haw heh masanga lung um am tia phatea khuolcihila jen thieng masat angaije.

15. Neh dinga thienglou vacha chu atui (eggs) jong meh thieng diehlou ahi.

16. Ahtui sunga thisan aum leh neh dinga thienglou ahitai. Ahgil/ahbawm khata anu le achal umkhawmna akuona kisiem ahtui chu asunga thisan aum leh neh thienglou ahi, Israel gamsunga vaang ahpi le ahchal achuom chuomin aki loi sah un, ahtui sunga thisan um jongle athisan in atohkhahna muh bou chu paimanga adang sie vaang neh thei ahi tai. Rabbi lawikhat invaang hiche jong chu heh thienglou ahi atiuve.

17. Sa thienglou noitwi jong a thienglou ahiin, dawn lou ding ahi.

18. Rabbi khat ahiloule Rabbinical Council in a-ngansie mi khatin phatea a vetdih lou Cheese (bawngnawi khal) neh lou ding ahi.

19. Sa le noitwi nehkhawm ngai ahi puoi; huon jong huon khawm lou ding ahiin, chule hiche teni ki huonkhawma kuonna chu imacha phatchuomna jong lah ding ahi puoi. Sa neh jou nunga bawngnawi dawima dinga itihchan ngah/khongai ngai am, ahiloule bavmgnawi jaona an neh jou nunga ichan geija sa neh thei ham ti thudawla hin chawndaan le lunggel kibanglou tamtah aumin ahi. Lhaangpia mi tamjaw'n ajui chu pung 6 (gup) ngah ding ahi. Bawngnawi dawn jouva sa neh masanga khut sawpthienga kam khuo lawi aumuve. Chukitle bawngnawi dawn jou pung kehkhat nunga sa nethei lawi jong aum kitne.

20. Bawngnawi leh Sa adinga um-le-bel, lheng/kuong chule khawn haw achuom chuoma noi ding ahiin, chule chehaw chu koi jong koi khawm lou ding ahi. Ahitheichana sawp jong mum chuom chuoma sawp ding ahi. Chehawchu aki hetkheina dinga phatea melchihna jong umsah aphai.

2l. Hetlou kaha sakuong le bawngnawi kuong ana kichawhal khah a ahile asunga um an haw chu thieng nalai em ti Rabbi khat doh angaiin ahi. Ana kihuontha tah-a ahile akihuonna bel kisan chu thieng em, thieng hih em ti dohchet ngai ahi tai.

22. Hichebang maa chu anthieng khatle abuoh khat ana kichawhal khah-a ahile ipi law ding ham tichu Rabbi thiem khat doh angaije.

23. Tahsa adinga thil tijat-um suoh theina ahijiehin Sa le Nga hi nehtha lou aphai. An nelma khata same le ngame nehkhawm dinga aum tah jongle khat johsang heh jou phat le aukuong sawp thienga khut sawp thienga chule kam jong khuoa chutiengle bou khat johpa chu me ding ahi.

24. Lengpitwia kisiem ju hihenlang dawnthei dang danga hijongle Juda hilou midang siem chu dawnlou in aphai. Hichebang chun bawngnawi jong Juda hilou midang khat lhawh chu dawn lou ding ahi. Koitobang mi lawikhat hiche bawngnawi chu athieng maw puoi tilawi aum uve.

25. Bu jong midang (Juda hilou) khat huon chu thiehglou ahi. Hiche thudawl hivaang phatea Rabbi thiem khat doh aphai.

26. Um-1e-beel le manchah dang dang haw iti ham khata thilbuoh khat toh ana kitohkhah a ahile mithiem khat daan dungjuia suh thien sah kit theina lampi aume.

27. Thih ham, hai (glass) ham ahiloule plastic thila kisiem, bu-huon-inn(kitchen) a manchah thil haw Juda hilou midanga kuona kichaw chu man masanga Mikveh a tui lutsah angaije; hichu Halakha thupieh suh bulhitna ahi.

28. Israel gam lei chunga keh neh-le-chah haw thu ineh masanga neihop/hopsawm pieh masat angaije.

29. Thei, aga tila pata kum thum sunga ga chu "Orla" akitiin, hiche Orla chu heh thieng ahipuon, chule hiche akuona phatchuomna lah/mu jong phal ahi puoi.

30. Kashrut (Neh thieng le thienglou) thudawla hi chingthei tah’a umjing angaije. Iti ham khatna ginlelna ineia ahile kichalou hiela khuolchil jieng ding ahi.



  © Blogger template 'A Click Apart' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP