KASHRUT DAAN

KASHRUT
Anneh Suhthieng
(Kashering Food)

Judate anneh-dawkhaang (dining table) thiengtah chu namdangte a toh akibang thei puoi. Dawkhang thieng chunga an thieng kine chun Judate hi mi chuom beh namdang toh kibahna neilou ahi nau a vetsah ahi. Hiche keu chu hilouvin neh-le-chah thudawla Daan kisiem haw hin anneh leh nehdaan a thiensah in ahi. Neh dinga thieng Sa leh neh thienglou thu a khohsah daan, athienglou haw suhthien daan; thisan leh nehthienglou sathau haw thu a seikhoh daan, sa leh bawngnawi thu; Nevaila (sa pulthi) chule Trefa (sa, damdoh joulou dinga natna khohtah nei), chuleh Tevel (neihop truma pieh loulai theiga leh anche); Kilayim (gancha jaatchuom ni kisutuo chi kilhasah le theiga jaat chuom chuom kichohhal) chule Orla (kum 3 masa sunga ga thingga); chule Shviyiit (Shmita kum kichai kuma Israel gam lousuoh), chehaw jousie a thieng leh thienglou ahin khen dan haw hin Juda dawkhaang chu athiengin, Kithoina Maichaam a dawkhaang toh akilou in Judatc thil neh chu athieng tahbah ahi ti atahlang in ahi.

Neh dinga Phal leh Phallou Sa.
(Permitted and Forbidden Animals)

(a) Leviticus Bung 11 leh Deuteronomy Bung 14 na ah Sa neh thieng leh thienglou phate chaan a seikhen tai. Hiche toh kilhonin thil thienglou lah-a kuona athieng koidoh dingin ei hil tauve: "Nang haw'n Innsa lah-a athieng leh abuoh na sekhen diu' chule chungleeng vacha lah-a jong athieng leh abuoh na khen diu ahi"(Lev. 20:25); "Sa lah-a jong na neh ding leh nehlou ding na khen diu" (Lev. ll: 47); Chujongle Torah in Nga lah-a melchihna le awia kithol ganhing haw thien- lou na ei sei pieh tauve.Miching-mithiem te'n achunga kisei haw chungvum ah hilchetna phabep apiehbe un ahi.

(b) Gamsa hihenlang Insa hileh keeng 4 (li) a lamjawt ganhing lah-a athieng leh thienglou heetkhenna ding meelchihna 2 (ni) Torah in ei pieh aumin, chehaw chu :- Keengtin kikaa leh Kha-lhai ahi. Insa lah-a nehthieng chu - Bawng, Keelnguoi, chuleh Keelcha; Gamsa lah-a nehthieng chu Sakhi le Sajuh haw ahiin; sa dang dang ahile vaang, mi jousie'n ama ama chawndaan a kuonna athieng leh abuoh chu aki sekhen thei ahi.

(c) Torah in Leviticus 11 leh Deuteronomy 14 naa chungleeng vacha lah-a nehthienglou apieh chu chi 24 alhinge. Hiche chi 24 lah-a panglou vacha sie chu nehthieng ahi. Mithiem haw'n vaang puchawn-pachawna athieng (Kosher) ahi tia kihe haw bou chu neh dingin thu ei pieuve. Ei haw'n Ahcha, Turkey, Vakhu/Vapaal leh Vatawt ineu in, vacha dang phabep nehbe lawi jong aum uve.

(d) Nga nehthieng le thienglou hetkhenna ding melchihha Torah in ei pieh uchu chehi ahi:- "Tui lah-a um na neh thei uchu phulip leh lhaving nei hiding ahi" (Leviticus ll: 9) Mithiem (Rabbi) haw’n 'melchihna ni kipie lah-a hi khat joh saang auma ahileh athieng jienge, ajiehchu melchihna ni lah—a khat aum leh adang khat jong chu um tei ahi' tiin asei ui.

(e) Khaukhuo (Locust) jaat khat tailou tuichung leh lei chunga lengle ganhing neucha cha haw jousie hi Houbung tamjaw te chawndaan in nehthienglou ahiuve.

Neh thei dinga suhthieng
(Rendering fit to Eat)

(a) Sa leh vacha haw neh thieng hijongleu tha daan thienga kithat lou chu neh ding phal ahi dieh puoi. tha-daan keuseh hilouvin athatpa le achem kisan Halakha dungjuia kosher (athieng)ahi angaije. Nga leh khaukhuo nehthieng haw vaang thaadaan thieng angai puoi. Sa leh vacha haw tha phaat leh athisan leia vui ding ahi.

(b) Sa thieng va thieng tha daan thienga kithat haw jong neh masanga 'tref’a'(natna phalou) vei khattou ham tia phatea khuoltuoh angaije. Chubaan kita sa jousie chunga um neh thienglou laai, thau-lhang jaat khat, thisan chule malgu aum nalaijin, chehaw chu paidoh ngai nalai ahi. Hiche aat doh ding jong chu athiemte bawlsah aphai.

(c) Tu khangin sa thieng chu sa juohna muh ah mu theiin aum tai. A hetna dingin Rabbinate te mahor aki name. Chetobang sa chu Israel gam paam ah jong mu ding aum tai.

(d) A chunga kisei bawl daan jousie bawl jou nungin jong sa chu nehthieng ahi hihlaai e- halakha dungjui tah-a thisan lahdoh angai nalaaije.

(e) Neh thienglou thisan chu ’nefesh’ (lhagau) thisan aki tii: hiche chu sa akitha a hung luongdeh, chule luonglha pai louva aphe lah-a naat den haw chu ahi. Nga thisan vaang neh thiengleu thisan kiti lah-ah ajau puoi.

(f) Saphe a beh/naat thisan lahdoh daan : amasa a tui die ding, chujouleh chi lhah khum ding chuleh sawp thieng kit ding ahi. Tui die chun a sawp thieng seh hilouin sa chu asunem in ahi; chi chun saphe a beh thisan chu achawpdoh ahi, chule sawp chun saphe lah-a um neen leh chi chu asawplhah ahi.

(g) Tui die masanga jong paama mutheia um thisan jousie sawp thieng masat ding ahi. Che jou leh tui alhup/achup jou lah-a pung kehkhat tobang die ding ahi.

(h) Tui lah-a kuoma lahdoh phaat leh tui phatea thieh hula, agot/ahul masanga dawkhaang khat kilei/awn thim chunga koia chi saw ding ahi tai.

(i) Chi chu neel behseh lou, mal khou thim hileh aphaai, ajiehchu chetobang chi chun thisan achawpdoh thei peene.

(j) Sa chu apuma, dalhalma muh umlouva chi nu suoh kei ding ahi

(k) Sa chunga chu ahawm/atong lai aumleh hiche sung jong chu chi saw hai lou ding, chuleh chemun chu anuoinunga pansah a koi ding ahi, thisan luondohna dinga..

(l) Chi lhah jou nunga sa chu pung khat tobang chuti koi ding ahi; itinama jougleh pung kah l2 chan-gei koi lou hiel ding ahi. Ipi ham thukih auma ahileh pung khat lhing jeplouva lah- doh thei ahi nai, hi'nla minit (minute) 20 lhing louva lahdoh vaang phal ahi puoi.

(m) Chituia sawp thieng masnga sa chu ana kihuon khah leh asa jong akihuona bel johg anini a thienglou ahi tai, hijongleh bel chu Hagala daan’a suh thieng kit thei ahi. (Hagala daan chu awl sei uhite)

(n) Pung khat tobang chi-a akidie jou tiengleh sa chu lahdoh-a tuithienga sawp kit ding, 2 vei/ 3 vei tuithienga sawp ding ahi. Chejou lechun sa chu huona neh thei ahi tai.

(o) Ahsa/Vatawtsa haw chu huona neh jieng thei dinga suh thiengsa chawh ding aumin, chule sahing jong aum thouve. Hiche haw hi sa juohna dukaan jousie ah, Rabbinate te maor kinamsa-in aki juoh e.

(p) Salung (alung) chu chi saw masanga aat keh (phel ni suo) ding ahi. Chi saw jou phat leh meia sahmin thaw jong aphai.

(q) Athin vaang chi saw angai puoi; adung-avaai a aat keh aphai. Aat neel jouleh aatna mabe chu nuoinun sah a meichunga sahmin thaw-a neh thei jieng ahi.

(r) Thin chu hiti semneel ding mawng ahi ti semdaan chuom aum puoi. Ahcha thin chu phelni isuoleh apha jienge. Mei a sah jou nunga ihuon nuom leh sawp angaije.

(s) Chawn daan khat dungjuiin Chuop (Lungs) suhthieng (koshcr bawl) masanga aatkeh ding ahi. Sa luchang, laa, giljang leh nawibaal haw suhthieng daan achuom beh in aum kit ie.

  © Blogger template 'A Click Apart' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP